บทคัดย่อ

ชื่อเรื่อง : ความรู้และพฤติกรรมเกี่ยวกับยาคุมกำเนิดฉุกเฉินของผู้มาใช้บริการในร้านยา
โดย : ชนม์ชนก ฉวีวงศ์ ภัทร บุญซ้าย
ชื่อปริญญา : เภสัชศาสตร์บัณฑิต 5 ปี
อาจารย์ที่ปรึกษา : สุภารัตน์ จันทร์เหลือง น้องเล็ก คุณวราดิศัย
คำสำคัญ : ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ความรู้ พฤติกรรม
   
ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดรับประทาน เป็นวิธีที่สะดวก และนิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย ในการคุมกำเนิดของสตรีไทย ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเป็นยาคุมกำเนิดชนิดหนึ่งที่นิยมใช้เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ที่ไม่ได้มีการวางแผนไว้ล้วงหน้า แต่อย่างไรก็ตามมีข้อมูลบ่งชี้ว่าผู้หญิงเหล่านั้นยังขาดความรู้ในด้านต่างๆเกี่ยวกับการใช้ยานี้ การศึกษานี่มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้และพฤติกรรมเกี่ยวกับการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินของผู้หญิงที่มารับบริการในร้านยา รวมถึงปัจจัยที่มีผลต่อระดับความรู้ ศึกษาด้วยวิธีการสำรวจภาคตัดขวาง ร้านขายยา ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ในช่วงตุลาคม-ธันวาคม พ.ศ. 2554 กลุ่มตัวอย่างจำนวน 125 คนที่มาซื้อยาคุมกำเนิดฉุกเฉินจากร้านยา เพื่อใช้ด้วยตัวเอง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามชนิดตอบด้วยตนเอง ซึ่งประกอบด้วยการทดสอบความรู้และพฤติกรรมในการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ผลการศึกษาพบว่าร้อยละ 69.0 ของกลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษาที่มีอายุระหว่าง 16-25 ปี มากกว่าร้อยละ 90.0 มีความรู้เกี่ยวกับยาคุมกำเนิดฉุกเฉินในด้านข้อบ่งใช้และวิธีการใช้ยา แต่มีความรู้ในระดับต่ำในด้านข้อห้ามใช้ ประสิทธิผล และอาการข้างเคียงจากการใช้ยา แหล่งที่มาของความรู้คือ เพื่อน และบุคลากรทางการแพทย์ ในด้านพฤติกรรมในการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ผลการศึกษาพบว่า ร้อยละ 80.2 ใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเมื่อการคุมกำเนิดด้วยวิธีปกติผิดพลาด และรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเม็ดแรกภายใน 72 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์และอีกหนึ่งเม็ดหลังจากนั้น 12 ชั่วโมง กลุ่มตัวอย่างมีความรู้สูงสุดในระดับปานกลางคิดเป็นร้อยละ 46.8 ร้อยละ 84.1 ของกลุ่มตัวอย่างที่ทราบว่าควรรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเร็วที่สุดหลังมีเพศสัมพันธ์ และมีเพียงร้อยละ 21.4 เท่านั้นที่ทราบว่าไม่ควรใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินขณะมีรอบเดือน ซึ่งผลจากการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ควรให้ความสำคัญกับจำนวนผู้ใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินในกลุ่มวัยรุ่นโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มนักเรียนนักศึกษา ประเด็นสำคัญที่ควรมุ่งเน้นให้ความรู้และการให้คำปรึกษาไม่เพียงแต่วิธีการใช้ยา แต่ควรให้ความสำคัญกับประสิทธิภาพและผลข้างเคียงของการใช้ยา
   
ปิดหน้าต่างนี้