| |
บทคัดย่อ |
| ชื่อเรื่อง |
: การพัฒนาวิธีวิเคราะห์ปริมาณสารบ่งชี้ในตำรับยาธาตุอบเชย |
| โดย |
: สิริพร สีนิลแท้ และ จักรพงษ์ ชาวะหา |
| ชื่อปริญญา |
: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต |
| สาขาวิชา |
: การบริหารบริการสุขภาพ |
| อาจารย์ที่ปรึกษา |
: กุสุมา จิตแสง, ทรงพร จึงมั่นคง และ ระวิวรรณ แก้วอมตวงศ์ |
| คำสำคัญ |
: ตำรับยาธาตุอบเชย, สารบ่งชี้, โครมาโทรกราฟีของเหลวสมรรถนะสูง, เนียร์อินฟราเรด |
| |
|
| ตำรับยาธาตุอบเชยของบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร ใช้เพื่อบรรเทาอาการดิสเปปเซีย ยาตำรับนี้มีการใช้เพิ่มขึ้นในโรงพยาบาลชุมชนหลายแห่งรวมทั้งผลิตเพื่อจำหน่ายเชิงพานิชย์ด้วย ยังไม่พบรายงานการศึกษาวิธีควบคุมคุณภาพของตำรับ วัตถุประสงค์ : เพื่อพัฒนาวิธีวิเคราะห์ชนิดและหาปริมาณสารบ่งชี้ของตำรับยาธาตุอบเชยด้วยวิธีโครมาโทรกราฟีของเหลวสมรรถนะสูง (HPLC) และประเมินความเป็นไปได้ในการหาปริมาณสารบ่งชี้ด้วยเทคนิคเนียร์อินฟราเรด (NIR) วิธีดำเนินการวิจัย : วิเคราะห์ชนิดและปริมาณสารบ่งชี้ของยาธาตุอบเชยที่เตรียมเองในห้องปฏิบัติการและที่มีจำหน่ายในโรงพยาบาลด้วยวิธี HPLC ทำการตรวจสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ด้วยการหาค่าความสัมพันธ์เชิงเส้นตรง ค่าความแม่นยำ และค่าความถูกต้อง จากนั้นวัดสเปคทราของยาธาตุอบเชยด้วยเครื่องมือเนียร์อินฟราเรดสเปคโทรมิเตอร์ ผลการวิจัย : ผลการวิเคราะห์ด้วยการใช้ HPLC พบสารบ่งชี้ ได้แก่ gallic acid, ellagic acid, liquiritin, cinnamic acid, glycyrrhizin, cinnamaldehyde และ eugenol พิสูจน์ชนิดโดยเปรียบเทียบกับสารมาตรฐาน กราฟมาตรฐานจากการวิเคราะห์แสดงความสัมพันธ์เชิงเส้นตรงที่ดีในช่วงวิเคราะห์ (r2 > 0.9950) ขีดจำกัดในการตรวจพบและขีดจำกัดในการหาปริมาณอยู่ในช่วง 0.0777 ถึง 1.3754 µg/ml และ 0.2354 ถึง 4.1980 µg/ml ตามลำดับ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานสัมพัทธ์ของการวิเคราะห์ระหว่างวันน้อยกว่า 4.00 และค่าการกลับคืนอยู่ในช่วง 69.31 ถึง 109.50% ดังนั้นวิธี HPLC ที่พัฒนาขึ้นสามารถวิเคราะห์ชนิดและหาปริมาณสารบ่งชี้ของตำรับยาธาตุอบเชยได้ นำสเปคทราที่วัดได้จากเครื่องมือเนียร์อินฟราเรดสเปคโทรมิเตอร์และผลการวิเคราะห์ด้วยวิธี HPLC ไปสร้างรูปแบบการทำนายปริมาณสาร พบว่าสมการแคลิเบรชันจากวิธีกำลังสองน้อยที่สุดบางส่วน (PLS) สามารถทำนายปริมาณสารได้แม่นยำกว่าวิธีถดถอยองค์ประกอบหลัก (PCR) โดยเปรียบเทียบค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (r2) และค่ารากที่สองของค่าเฉลี่ยของความคลาดเคลื่อนกำลังสองของการทำนาย (RMSEP) สรุปผล: ในการศึกษานี้ วิธีวิเคราะห์ด้วย HPLC ที่พัฒนาขึ้นสามารถใช้ตรวจสอบชนิดและหาปริมาณสารบ่งชี้ของตำรับยาธาตุอบเชยได้หลายชนิดในเวลาเดียวกัน การใช้เทคนิคเนียร์อินฟราเรดร่วมกับวิธี HPLC สามารถใช้เพื่อควบคุมคุณภาพตำรับยาธาตุนี้ได้ |
| |
|
| ปิดหน้าต่างนี้ |