บทคัดย่อ

การเตรียมผลิตภัณฑ์ต้นแบบมะม่วงหาวมะนาวโห่ในรูปผงชงพร้อมดื่ม

ชัยวัฒน์ ไม้เกตุ

 วรปรัชญ์ เล็กกระจ่าง

อรนุช ธนเขตไพศาล

นิธิมา สุทธิพันธุ์

เบญจภรณ์ เศรษฐบุปผา 

มะม่วงหาวมะนาวโห่ การทำให้แห้งแบบพ่นฝอย ผงชงพร้อมดื่ม Carissa carandas

บทนำ: ประเทศไทยมีผักและผลไม้พื้นเมืองหลายชนิดที่สามารถบริโภคได้ทั้งผลสดหรือนำมา  แปรรูปโดยวิธีต่าง ๆ ซึ่งในปัจจุบัน มะม่วงหาวมะนาวโห่เป็นผลไม้ที่ผู้คนเริ่มให้ความสนใจและนิยมบริโภคมากขึ้น เป็นผลไม้ที่อุดมด้วยธาตุเหล็ก วิตามินซี มีเส้นใยอาหาร มีสรรพคุณทางยาหลายด้าน มีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต้านมะเร็งและชะลอวัย สามารถบริโภคได้ทั้งผลสดและนำมาแปรรูปเป็นของหวานและเครื่องดื่ม เช่น น้ำพร้อมดื่ม ไวน์ ลูกอม ไอศกรีม แยม เป็นต้น จากการศึกษารูปแบบผลิตภัณฑ์ในท้องตลาดทำให้ผู้วิจัยมีแนวคิดที่จะแปรรูปผลมะม่วงหาวมะนาวโห่เป็นผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มในรูปแบบผงชงพร้อมดื่ม เพื่อเป็นการยืดอายุของมะม่วงหาวมะนาวโห่ ทำให้สามารถเก็บรักษาได้นานขึ้นและเป็นการเพิ่มมูลค่าของผลผลิตทางการเกษตรอย่างแท้จริง วิธีการดำเนินการวิจัย: เตรียมตำรับผงชงพร้อมดื่ม 3 สูตรตำรับโดยผสมน้ำมะม่วงหาวมะนาวโห่กับ maltodextrin, gum arabic และ microcrystalline cellulose ในอัตราส่วนที่แตกต่างกัน นำสารละลายผสมข้างต้นไปทำให้อยู่ในรูปผงแห้งด้วยเครื่องทำให้แห้งแบบพ่นฝอย จากนั้นประเมินคุณสมบัติทางด้านกายภาพของตำรับ (สี) ข้อมูลทางด้านเคมีกายภาพ (ความชื้น, ระยะเวลาที่ใช้ในการละลายน้ำ) ทดสอบทางเคมีด้วยการหาปริมาณฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์รวม ตลอดจนความสามารถต้านอนุมูลอิสระ ผลการศึกษาวิจัย:        ทั้ง 3 ตำรับมีสีชมพู  มีความชื้นอยู่ในช่วง 4.586-6.165 % ระยะเวลาที่ใช้ในการละลายจนหมด 3-5 นาที       มีปริมาณฟีนอลิครวมอยู่ในช่วง 0.293-0.775 mg/ml มีปริมาณฟลาโวนอยด์รวม อยู่ในช่วง 0.155-0.652 mg/m lและมีความสามารถต้านอนุมูลอิสระ (IC₅₀) อยู่ในช่วง 1.183-4.796 mg/ml สรุปผลการวิจัย: จากผลการศึกษาพบว่าทุกตำรับมีคุณสมบัติทางกายภาพและเคมีกายภาพที่ดี ตรวจพบปริมาณฟีโนลิคและฟลาโวนอยด์รวมที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย และมีความสามารถต้านอนุมูลอิสระ จึงเหมาะสมที่จะเป็นผลิตภัณฑ์ต้นแบบสำหรับพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ผงชงพร้อมดื่มควรมีการปรับปรุงรสชาติและศึกษาข้อมูลความคงตัวของตำรับต่อไป