บทคัดย่อ

ชื่อเรื่อง : การพัฒนาตำรับยาเม็ดสมุนไพรสูตรผสมฟ้าทะลายโจรและเปลือกมังคุดเพื่อใช้รักษาอาการท้องเสีย
โดย : ธัญทิพย์ จันทรประสิทธิ์ พิชามญชุ์ ตั้งศิริวัฒนกุล วันวิษา รัตนปนัดดา
ชื่อปริญญา : เภสัชศาสตร์บัณฑิต 5 ปี
อาจารย์ที่ปรึกษา : เบญจภรณ์ เศรษฐบุปผา อรนุช ธนเขตไพศาล
คำสำคัญ : Andrographolide ฟ้าทะลายโจร เปลือกมังคุด สมุนไพรเม็ด แก้อาการท้องเสีย
   
แอนโดรกราโฟไลด์เป็นสารสำคัญที่พบในฟ้าทะลายโจรยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียในลำไส้ ทำให้ระบบขับถ่ายเป็นปกติ ทั้งนี้ เนื่องจากฟ้าทะลายโจรไม่ใช่ยาหยุดอาการท้องเสียโดยตรง ดังนั้นผู้ป่วยจะยังคงถ่ายเหลวต่อหลังจากใช้ยา หากต้องการให้หยุดถ่ายควรให้สารที่เป็นฝาดสมานร่วมด้วย งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเตรียมยาเม็ดสูตรผสมฟ้าทะลายโจรและเปลือกมังคุด จึงทำการทดลองโดยเริ่มจากการสกัดฟ้าทะลายโจรและเปลือกมังคุดด้วยเอทานอล 95% นำสารสกัดมาศึกษาฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อ E. coli ซึ่งเป็นเชื้อสำคัญในการก่อให้เกิดอาการท้องเสียโดยวิธี agar diffusion disk method พบว่า เมื่อเพิ่มความเข้มข้นสารสกัดฟ้าทะลายโจรประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อ E. coli จะเพิ่มมากขึ้นด้วย สำหรับแทนนิน เมื่อเพิ่มความเข้มข้นสารสกัดขึ้น ความสามารถในการยับยั้งเชื้อไม่เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ใช้สารสกัดจากฟ้าทะลายโจรและเปลือกมังคุดที่ได้มาเตรียมเป็นยาเม็ดโดยวิธี wet granulation และนำยาเม็ดที่เตรียมได้มาประเมินคุณสมบัติทางกายภาพ ตามเกณฑ์มาตรฐานของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่กำหนดไว้ในเภสัชตำรับ USP 28 ได้แก่ ความเบี่ยงเบนของน้ำหนัก เวลาในการแตกตัว ความกร่อน ความแข็งและความหนา ผลการทดลองพบว่า ยาเม็ดผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดไว้ นอกจากนี้ทดสอบประเมินคุณสมบัติอื่นๆ ได้แก่ ปริมาณสารสำคัญในยาเม็ดในงานวิจัยนี้คือ แอนโดรกราโฟไลด์ด้วยวิธี HPLC และแทนนินด้วยวิธี Ferric Chloride T.S. พบว่าในยาเม็ดผสม 1 เม็ดประกอบด้วยแอนโดรกราโฟไลด์ 10.13 ± 0.237 mg และแทนนิน 21.68 ± 0.111 mg และเมื่อทำการทดสอบการละลายตัวยาพบว่า andrographolide ถูกปลดปล่อยออกมาจนเกือบถึงสภาวะอิ่มตัวที่ 120 นาที
   
ปิดหน้าต่างนี้