บทคัดย่อ

ชื่อเรื่อง : การพัฒนาตำรับชาชงสมุนไพรบัวบก
โดย : ปณิธาน โรมสุข ชนะยุทธ แสนศรี
ชื่อปริญญา : เภสัชศาสตร์บัณฑิต 5 ปี
อาจารย์ที่ปรึกษา : ชลลัดดา พิชญาจิตติพงษ์ เบญจภรณ์ เศรษฐบุปผา
คำสำคัญ : บัวบก, ชาชงสำเร็จรูป, การสเปรย์แห้ง, Centella asiatica (Linn.)
   
การพัฒนาสูตรตำรับเครื่องดื่มชาชงสำเร็จรูปสมุนไพร เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายในการนำมาเป็นอาหารเสริมสุขภาพ บัวบกซึ่งมีชื่อทางวิทยาศาสตร์คือ Centella asiatica (Linn.) จัดเป็นพืชสมุนไพรในวงศ์ Umbeliferae มีสรรพคุณสำคัญในการแก้ช้ำใน ช่วยขับปัสสาวะ แก้ท้องเสีย นอกจากนี้ยังมีประโยชน์ในการเป็นอาหารเสริมสุขภาพ ด้วยรสชาติที่ขมของสมุนไพรบัวบกดังนั้นจึงมีการนำบัวบกไปแปรรูปเป็นเครื่องดื่มชาชงสำเร็จรูปสมุนไพร การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ในการพัฒนาเครื่องดื่มชาชงสมุนไพรบัวบกโดยผ่านกระบวนการเปลี่ยนสูตรตำรับให้เป็นผงแห้งด้วยวิธีการทำให้แห้งแบบพ่นฝอย (spray drying) จากนั้นทำการตรวจประเมินคุณภาพของสูตรตำรับชาชงสำเร็จรูปทางด้านกายภาพ เคมี และทางประสาทสัมผัส ผลการศึกษาพบว่า ตำรับที่ได้จากการสเปรย์แห้งซึ่งมีส่วนผสมของบัวบก (Gotu kola) แลกโตส (Lactose) และไวตา สวีท (Vita sweet) มีลักษณะเป็นผงละเอียดสีเขียวอ่อน เมื่อประเมินด้วยกล้องจุลทรรศน์และใช้วิธี X-ray powder diffraction (XRPD) พบว่าสารที่ได้อยู่ในรูปอสัณฐาน (amorphous form) ผลการวัดค่าความชื้นในตำรับ (% loss on drying) มีค่า 4.33 หลังจากผสมน้ำแล้วละลายน้ำได้เร็ว มี pH 8.58 เมื่อนำชาชงสำเร็จรูปแห้งที่ได้ไปตรวจวิเคราะห์ทางด้านเคมีโดยวิธีอินฟาเรดสเปกโตรสโคปี (Infrared spectroscopy) พบว่ายังคงหมู่สำคัญที่แสดงถึงสารสำคัญในตำรับ การประเมินคุณภาพทางประสาทสัมผัสพบว่า มีรสชาติหวานหอม มีกลิ่นของสมุนไพรบัวบก ไม่มีรสขม จากการทดลองนี้แสดงให้เห็นว่าสามารถประยุกต์ใช้เทคนิคการทำให้แห้งแบบพ่นฝอย มาใช้ในการพัฒนาสูตรตำรับชาชงสำเร็จรูปสมุนไพรบัวบกได้
   
ปิดหน้าต่างนี้